De laatste levensjaren van de ook in Nederland, opnieuw volop· ,in de aandacht st•aande schrijver Karl May zijn vergald, en wellicht zelfs verkort, door het grote aantal processen dat hij moest, voeren. Oorzaak daarvan was de omstandigheid dat Karl May in de jaren 1882-1886 voor de uitgever Münchmeyer 2 onder het pseudoniem Ramon Diaz 3 een vijftal omvangrijke romans-in-vervolgen had geschreven. Toen in 1889 de uitgeverij Münchmeyer werd verkocht haastte de nieuwe eigenaar Fischer 4 zich, de vijf boeken van de intussen zo beroemd geworden Karl May opnieuw, en nu onder diens naam, uit te geven. Daarbij bleek de schrijver dat er in zijn manuscripten was geknoeid: er kwamen in de romans
passages voor, die er door een ander waren ingevoegd. Deze, voor die tijd, pikante en onzedelijke fragmenten waren voor bepaalde critici aanleiding Karl May ervan te beschuldigen enerzijds heel huichelachtig van vroomheid doortrokken reisverhalen te schrijven en anderzijds, onder pseudoniem, schunnige romans. Karl May begon een proces tegen de uitgever en uit dit „Münchmeyer-proces”, dat twaalf jaren heeft geduurd, is een grote menigte andere processen voortgekomen, die Karl May vooral daarom
hebben gebroken omdat aan het licht kwam dat hij in zijn jonge jaren enkele malen in de gevangenis had gezeten en dat hij de avonturen, die hij als Old Shatterhand en Kara Ben Nemsi zou hebben beleefd, in feite slechts in zijn verbeelding had meegemaakt. Dat dit aan de waarde van zijn boeken, die nu op een tiental na alle in nieuwe vertalingen als pockets in Nederland zijn verschenen, weinig af doet, speelde toen geen rol. Hoofdzaak was de „ontmaskering van de literaire bedrieger”. In het documentaire tv-spel van vanavond krijgt u één van de processen, die Karl May had te voeren, te zien en tegelijkertijd krijgt u een betrouwbaar beeld van hem omdat de schrijver van het spel de gelegenheid heeft benut door middel van „flash-backs” de tijdens het proces ter sprake komende gebeurtenissen in Karl May’s leven te verbeelden. Dat levert een boeiend tv-programma op.
Heinrich Gotthold Münchmeyer (* 29 juni 1836 , † 6 april 1892) was uitgever en colportageboekhandelaar in Dresden.
Van maart 1875 tot december 1876 was Karl May aan deze uitgever verbonden en redigeerde hij de tijdschriften Der Beobachter an der Elbe (dat van 1874 tot 1875 bestond), Deutsches Familienblatt. Wochenschrift für Geist und Gemüth zur Unterhaltung für Jedermann (1875-1877; hierin publiceerde May zijn eerste indianenverhalen), Schacht und Hütte. Blätter zur Unterhaltung und Belehrung für Berg- Hütten- und Maschinenarbeiter (1875-1876) en Feierstunden am häuslichen Heerde. Belletristisches Unterhaltungs-Blatt für alle Stände (1876-1877; hierin publiceerde May zijn eerste verhalen over de Oriënt).
Tussen 1882 en 1887 schreef Karl May zijn vijf grote colportageromans voor Verlag H. G. Münchmeyer: „Waldröschen oder die Rächerjagd rund um die Erde” (december 1882-augustus 1884; 2.612 pagina’s), „Die Liebe des Ulanen – ein packender Fortsetzungsroman über den deutsch-französischen Krieg 1870/71” (september 1883-oktober 1885; 1.724 pagina’s), „Der verlorne Sohn oder Der Fürst des Elends. Roman aus der Criminal-Geschichte” (augustus 1884-juli 1886; 2411 pagina’s), „Deutsche Herzen – Deutsche Helden” (december 1885-januari 1888; 2.610 pagina’s) en „Der Weg zum Glück – Höchst interessante Begebenheiten aus dem Leben und Wirken des Königs Ludwig II. von Baiern” (juli 1886-augustus 1888; 2.616 pagina’s).
Niet allemaal: alleen bij de eerste bediende hij zich van het pseudoniem Capitain Ramon Diaz de la Escosura, de tweede – die strikt genomen geen colportageroman was omdat ze in het tijdschrift Deutscher Wanderer verscheen – onder zijn eigen naam, de derde werd gepubliceerd onder de naam „Vom Verfasser des Waldröschen”, de vierde onder de naam „Vom Verfasser des Waldröschen und der Fürst des Elends” en de vijfde onder de naam „Verfasser des Waldröschen, Verlorener Sohn, Deutsche Helden”.
Adalbert Fischer (voluit: Johannes Adalbert Fischer, * 3 december 1855 , † 7 april 1907) was uitgever te Dresden, die in 1899 (dus niet 1889!) Verlag H. G. Münchmeyer overnam van diens weduwe, met als enig doel om Karl Mays colportageromans opnieuw uit te geven, nu met enkele toegevoegde passages.
Terug naar de Nederlandstalige bibliografie.
Terug naar de Karl May-startpagina.
Terug naar de Apriana-startpagina.
