| De Ara Pacis 
SITVS ERVDITIONIS CLASSICAE CVLTAEQVE
L’Ara Pacis | De Ara Pacis
Op de zijkant van het museum waarin de Ara Pacis staat, zijn de „Res Gestae” van keizer Augustus aangebracht. |
De Ara Pacis (voluit ook wel Ara Pacis Augustae genoemd) werd ingewijd op 30 januari 9 v. C. (de verjaardag van Augustus’ derde vrouw Livia) in de buurt van de
huidige Via del Corso. Toen het altaar in de jaren ’30 van de twintigste eeuw was teruggevonden, werd het in een speciaal daarvoor gebouwde hal aan de oevers van de Tiber
opgesteld, want boven het altaar was in de Renaissance een mooi paleis gebouwd, dat men niet wilde afbreken.
Het is natuurlijk eeuwig jammer dat men dit altaar van de vrede heeft moeten verplaatsen, want de plek waar het oorspronkelijk stond opgesteld, was uiteraard niet voor niets gekozen:
vlak naast de obelisk die een enorme zonnewijzer vormde, het Horologium Augusti, en wel op zodanige wijze, dat de schaduw van de obelisk op 23 september (de herfstequinox, maar
bovenal de geboortedag van Augustus) en op 21 december (de winterzonnewende en de dag waarop Augustus geconcipieerd werd) de Ara Pacis precies in het midden raakte. Het stond
als het ware in de sterren geschreven dat deze man vrede zou brengen over de hele toentertijd bekende wereld!
Of die twee kleintjes links op de foto óók een presentatie over de Ara Pacis hebben gehouden? 😉 |
 De oorspronkelijke positie van de Ara Pacis ten opzichte van het Horologium Augusti. |
 De oorspronkelijke positie van de Ara Pacis ten opzichte van het Horologium Augusti. |
 De oorspronkelijke positie van de Ara Pacis ten opzichte van het Horologium Augusti en het ustrinum (de plek waar iemand, dit geval Augustus, gecremeerd was). |
|
|
Het altaar zelf bestaat uit een met een optocht van offerdieren en Vestaalse maagden en hun dienaren versierde offertafel van Carrarisch marmer; daaromheen loopt een hoge omheining,
eveneens van marmer uit Carrara, waarop naast allerlei florale motieven zes grote reliëfs te zien zijn, waarvan de lange processies op de (oorspronkelijke) noord- en zuidzijde het
meest in het oog springen. Op deze reliëfs is de complete familie van Augustus, omringd door priesters en lictoren, te zien, in een processie op weg naar een offer; deze lange
friezen tonen vooral de pietas van de keizer.
Reconstructietekening van het altaar en de omheining. |
Voorkant (de oorspronkelijke westzijde) met de hoofdingang. |
 De zon op 23 september of 21 december. |
 De zon op 23 september of 21 december. |
De oorspronkelijke noordkant met de processie van hoogwaardigheidsbekleders en het volk van Rome met plantenfries, ingekleurde reconstructietekening. |
De oorspronkelijke westkant met het Lupercal en Aeneas, ingekleurde reconstructietekening. |
De oorspronkelijke zuidkant met de processie van Augustus’ familie plus twaalf lictoren en enkele vrienden van Augustus en vier priesters met plantenfries, ingekleurde reconstructietekening. |
De oorspronkelijke noordkant met de processie van hoogwaardigheidsbekleders en het volk van Rome met plantenfries, reconstructietekening. |
De oorspronkelijke zuidkant met de processie van Augustus’ familie plus twaalf lictoren en enkele vrienden van Augustus en vier priesters met plantenfries, ingekleurde reconstructietekening. |
De oorspronkelijke westzijde, Lupercal (de herder Faustulus vindt Romulus en Remus) met plantenpaneel, ingekleurde |
 De oorspronkelijke westzijde, het offer van Aeneas met plantenpaneel, ingekleurde reconstructietekening. |
 De oorspronkelijke oostzijde, de godin Tellus (moeder Aarde) met plantenpaneel, ingekleurde reconstructietekening. |
 De oorspronkelijke oostzijde, de godin Roma die de wereld domineert met plantenpaneel, ingekleurde reconstructietekening. |
 Offerprocessie op het eigenlijke altaar. |
 Binnenzijde van de muur die het eigenlijke altaar omringt en (rechts) een offerprocessie op het altaar, ingekleurde reconstructietekening. |
 Overzicht van de op het altaar en de omringende muur voorkomende bloemen en planten: v.l.n.r. drakenwortel (ook drakenaronskelk genoemd), driedistel, druivenrank, springkomkommer en laurier. |
 Overzicht van de op het altaar en de omringende muur voorkomende bloemen en planten: v.l.n.r. witte lelie, zonneroosje, campanula (ook wel klokje genoemd), waterlelie en dadelpalm. |
1 |
Zoals je op de foto’s kunt zien, is er van dit reliëf niet veel over.
Bovenstaande tekening is gebaseerd op een reconstructie door archeologen. Op deze foto kun je twee mannen zien, één van hen heeft een speer en schild deze lijkt Mars te zijn. De andere man heeft alleen een laken voor als kleding en een houten stok waarmee hij een wolf prikt die twee kinderen aan het voeden is. Ze staan bij een boom met een vogel erop. De twee jongens die worden gevoed lijken Romulus en Remus te zijn, de oprichters van Rome. Zij waren ook gered door een wolf en die heeft hen grootgebracht. Achter op de boom zit ook een vogel. |
2 |
Wat zou de afbeelding op het eerste gezicht voorstellen en betekenen? Doe een gok. Wij denken dat de betekenis achter deze foto is dat je kan zien dat de wolf Romulus en Remus grootbrengt. Hun vader Mars komt kijken, maar laat zijn kinderen met de wolf omdat dat goed gaat. |
3 |
Ga nu met behulp van het iconografisch schema (p. 21 e.v.) na wat de verschillende onderdelen van de afbeelding zouden kunnen betekenen. Als er meer mogelijkheden zijn, houd die dan zolang mogelijk allemaal open, totdat je op grond van de betekenis van andere elementen sommige weg kunt strepen. Als de afbeelding over een verhaal gaat, zoek dat verhaal dan op. Mars Ultor (‘de wreker’, namelijk van Caesars dood) Mars staat daar vanwege de wreker van Caesars dood en de vader van Romulus en Remus De wolf staat voor de oorsprong van Rome samen met Romulus en Remus De herder Faustulus kijkt steunend op herdersstaf en is deels naakt dus hij kan goddelijk of half god zijn Er is ook een arend aanwezig dat betekent dat Zeus er is. Dus de gebeurtenis wordt goedgekeurd door Zeus. |
4 |
Vat je bevindingen bij 3. in één volzin samen: de boodschap van deze afbeelding. Hier zie je het begin van Rome met een goddelijk herder aanwezig. Mars is erbij als vader maar ook als wreker van Caesar en stamgod van Romeinen. Het moment wordt goedgekeurd door Zeus die afgebeeld is als adelaar. |
Laat de vorderingen tot nu toe door de docent beoordelen. ✅ |
5 |
Je krijgt nu van de docent twee artikelen van wetenschappers die zich met de Ara Pacis hebben beziggehouden:
In Derksen wordt verteld dat inderdaad de Capitolijnse wolf met Romulus en Remus is afgebeeld. Romulus en Remus zijn kinderen van Mars en Rhea Silvia. De andere man die erbij staat naast Mars is de herder Faustulus; hij kijkt steunend neer op zijn herderstaf. Zeus is de vogel die op de stam zit erachter zit. In Provoost wordt verteld dat Mars toe zit te kijken als stamgod van Romeinen. Mars was ook na Jupiter als belangrijkste Romeinse god. Naast krijgsgod en beschermer van de velden stond hij ook in voor groei en vruchtbaarheid. Wij hadden het wel goed dat Mars kwam kijken bij zijn kinderen maar dat doet hij als stamgod van de Romeinen, de andere man die erbij stond was Faustulus, dat wisten wij eerst niet. |
6 |
Vat nu weer in één (vol)zin samen wat volgens jou de boodschap van de afbeelding is. Die kan nu anders zijn dan bij 4. Mars komt kijken bij zijn kinderen als stamgod van de Romeinen, Faustulus vindt Romulus en Remus terwijl zij worden gezoogd door de wolf en kijkt steunend wolf neer. |
7 |
Wat vind je van het reliëf? Vind je het medium passen bij de boodschap die je gevonden hebt? Vind je het mooi? Ja. Nu is het reliëf een beetje kapot maar het verhaal erachter is wel interessant. Overal is er wel iets dat een verhaal achter zich heeft dus elk ding dat is afgebeeld heeft een reden en dat vinden wij interessant. |
Laat de vorderingen weer door de docent beoordelen. ✅ |
8 |
Bereid een groepspresentatie van 5 à 10 minuten voor, waarin je ‘jullie’ onderdeel van de Ara Pacis aan de klas presenteert. Zorg voor een heldere opbouw: gebruik de boodschap van 6. als conclusie en werk daar in je betoog naar toe: wat heb je uit het schema gehaald en wat uit de artikelen? Wat is je mening over de artikelen? Probeer zo helder en duidelijk mogelijk te zijn. Ben je ervan bewust dat je publiek wel wat weet over Augustus, maar dat je over jouw specifieke onderdeel niet teveel bekend kunt veronderstellen. Zorg dat ieder groepslid aan bod komt. Van iedere foto heeft de docent ook een dia. Bepaal vantevoren welke foto’s je in welke volgorde zou willen gebruiken om je betoog te illustreren. Geef dit door aan je docent. Die kan de dia’s dan in de goede volgorde klaarzetten. ✌ |
1 |
Beschrijf in je eigen woorden eerst globaal en dan in detail alles wat je ziet (Gebruik de foto’s!). Schrijf alles op. In de afbeelding zie je Aeneas afgebeeld met blote voeten en een toga, hij staat een beetje in het midden, hij heeft een staf vast en een appel, deze reikt hij uit naar twee mannen. De mannen dragen laurierkransen en de rechter heeft een bord vast met fruit (druiven?) en brood. Achter de twee mannen staat een tempel afgebeeld, in deze tempel zie je twee figuren staan, misschien moeten dit goden voorstellen. Ook staat er een varken naast, misschien is dit dier om te offeren. Naast Aeneas staat er een ander figuur afgebeeld, er is weinig van dit stuk overgebleven, maar de figuur heeft een staf vast en een soort hoed op. |
2 |
Wat zou de afbeelding op het eerste gezicht voorstellen en betekenen? Doe een gok. Het lijkt mij dat het een soort offer is aan de goden die misschien linksboven zitten. |
3 |
Ga nu met behulp van het iconografisch schema (p. 21 e.v.) na wat de verschillende onderdelen van de afbeelding zouden kunnen betekenen. Als er meer mogelijkheden zijn, houd die dan zolang mogelijk allemaal open, totdat je op grond van de betekenis van andere elementen sommige weg kunt strepen. Als de afbeelding over een verhaal gaat, zoek dat verhaal dan op.
|
4 |
Vat je bevindingen bij 3. in één volzin samen: de boodschap van deze afbeelding. Aeneas offert aan de goden voor hun hulp bij een strijd. |
Laat de vorderingen tot nu toe door de docent beoordelen. ✅ |
5 |
Je krijgt nu van de docent twee artikelen van wetenschappers die zich met de Ara Pacis hebben beziggehouden:
WETENSCHAPPELIJKE BRON VAN PROVOOST: Aeneas offert varken aan Iuno. Volgens de legende had Aeneas in Lavinium onder een pijnboom een witte zeug/varken aangetroffen, dit werd gezien als gunstig voorteken. Aeneas offert in gezelschap van twee offerdienaren het varken aan Iuno. Achter Aeneas is ook Iulius Ascanius te zien, wiens naam is gebaseerd op het geslacht van de Iulii. Iulius Ascanius zorgt voor een inbreng van het keizerlijk geslacht voor het tot stand brengen van de vrede. De rechterhelft toont dus een pleidooi ten gunste van het augusteïsche keizerideologie. Er komen namelijk republikeinse (het tonen van Aeneas) en religieuze (Aeneas geeft een offer aan Iuno) tradities in voor. WETENSCHAPPELIJKE BRON VAN DERKSEN: Aeneas is afgebeeld als offerpriester. Er is een offeraltaar van keien met een guirlande te zien en offerdienaren. Voor het offer zijn vruchten en een zwijn afgebeeld. Aeneas offert om de Italische goden gunstig te stellen, nadat hij naar dit land is verhuisd. De goden zijn zittend in de tempel afgebeeld. WETENSCHAPPELIJKE BRONNEN VERGELIJKEN MET ONZE BEVINDINGEN: Wij dachten net als de wetenschappelijke bronnen dat het een offer was, alleen de reden voor het offer was anders. Wij dachten dat het voor een strijd was, maar de wetenschappelijke bronnen laten zien dat Aenaes offert aan de goden om ze gunstig te stemmen (voor rust en vrede), nadat hij is verhuisd naar het Italische land. Ook wisten we niet wie de man achter Aeneas was afgebeeld was, we zijn er nu dankzij de wetenschappelijke bronnen achter gekomen dat deze man Iulius Ascanius was, die het keizerlijke geslacht moet voorstellen. Hierdoor hebben de keizers dus ook ‘gezorgd voor de vrede’. BLIJVEN WIJ BIJ ONZE OUDE INTERPRETATIE? Ja, want het gaat om een offer, maar we passen wel onze reden voor het offer aan en we gaan nu de informatie gebruiken over de man die afgebeeld is achter Aeneas, oftewel Iulius Ascanius. |
6 |
Vat nu weer in één (vol)zin samen wat volgens jou de boodschap van de afbeelding is. Die kan nu anders zijn dan bij 4. Na zijn verhuizing offert Aeneas aan de Italische goden voor rust en vrede. |
7 |
Wat vind je van het reliëf? Vind je het medium passen bij de boodschap die je gevonden hebt? Vind je het mooi? Wij vinden het een redelijk duidelijk reliëf. Je ziet gelijk dat het om een offer gaat. De reden voor het offer is echter moeilijk uit het reliëf te halen, hiervoor heb je achtergrondinformatie nodig. De symbolen in het reliëf waren wel passend bij het verhaal. Er waren veel symbolen die verwezen naar het offer, zoals het altaar, de tempel, de vruchten en het varken. Het rust en vrede aspect was iets moeilijker uit de symbolen te halen, omdat die verder meer over rechtvaardigheid en moed gingen. Hierdoor dachten wij in eerste instantie dat er een offer gebracht werd voor een strijd. Wij vinden het een mooi reliëf. Je kan goed de diepte zien, de tempel is wat kleiner, waardoor je goed kan zien dat die wat verder weg staat. De offerdienaren buigen een beetje voor Aeneas, hieraan kan je zien dat Aeneas een belangrijk persoon was. We vinden het wel jammer dat het reliëf gedeeltelijk kapot is, hierdoor kunnen we Iulius Ascanius niet helemaal zien. |
Laat de vorderingen weer door de docent beoordelen. ✅ |
8 |
Bereid een groepspresentatie van 5 à 10 minuten voor, waarin je ‘jullie’ onderdeel van de Ara Pacis aan de klas presenteert. Zorg voor een heldere opbouw: gebruik de boodschap van 6. als conclusie en werk daar in je betoog naar toe: wat heb je uit het schema gehaald en wat uit de artikelen? Wat is je mening over de artikelen? Probeer zo helder en duidelijk mogelijk te zijn. Ben je ervan bewust dat je publiek wel wat weet over Augustus, maar dat je over jouw specifieke onderdeel niet teveel bekend kunt veronderstellen. Zorg dat ieder groepslid aan bod komt. Van iedere foto heeft de docent ook een dia. Bepaal vantevoren welke foto’s je in welke volgorde zou willen gebruiken om je betoog te illustreren. Geef dit door aan je docent. Die kan de dia’s dan in de goede volgorde klaarzetten. 🤟 |
1 |
Zoals je op de foto’s kunt zien, is er van dit reliëf niet veel over. Bovenstaande tekening van het midden van het reliëf is gebaseerd op een reconstructie door archeologen,
mede op grond van andere soortgelijke afbeeldingen (zoals op foto 43, een fragment van de Zuil van Antoninus Pius te Rome). Over de zijkanten weten we te weinig om een
reconstructie te kunnen maken. Globaal: een vrouw die op wapens en pantser zit, dezelfde foto, dezelfde vrouw die ook op wapen en pantser zit maar dan met iemand erbij die vleugels heeft en een soort kruik. Detail: in de eerste foto van de PowerPoint bij opdracht 3 zie je de godin Roma en ze heeft een zittende houding en ze bewaakt de wapens en schilden. Ook valt het op dat er maar 1 stuk echt overgebleven is en de rest is nagetekend. In de 2e foto zie je hetzelfde maar alleen de bovenkant en daar zie je dat het nagetekende gedeelte over de rand heen gaat. Op de 3e foto zie je Roma ook weer in een zittende houding op de wapens. |
2 |
Wat zou de afbeelding op het eerste gezicht voorstellen en betekenen? Doe een gok. De betekenis van deze afbeelding is dat Rome in vrede is, want ze zit op een stapel dat betekent dat ze de wapens bewaakt en niet gebruikt. Dus het staat voor vrede. |
3 |
Ga nu met behulp van het iconografisch schema (p. 21 e.v.) na wat de verschillende onderdelen van de afbeelding zouden kunnen betekenen. Als er meer mogelijkheden zijn, houd die dan zolang mogelijk allemaal open, totdat je op grond van de betekenis van andere elementen sommige weg kunt strepen. Als de afbeelding over een verhaal gaat, zoek dat verhaal dan op. Op de afbeelding wordt godin Roma afgebeeld, wat al als symbool staat voor iets bovenmenselijks. Er is ook oorlogstuig te zien zoals een lans, een zwaard, een schild, en pantser. De godin staat voor de stad Rome en de wapens worden afgebeeld als wapens die Romeinen gebruiken, maar nu wordt bewaakt door Roma, omdat er vrede is. |
4 |
Vat je bevindingen bij 3. in één volzin samen: de boodschap van deze afbeelding. De boodschap van de afbeelding is dat Rome eindelijk na altijd oorlog te hebben in een tijd van vrede zit afgebeeld door Roma die op de wapens zit en het bewaakt. |
5 |
Hoe zou je de zijkanten van de afbeelding, gelet op de inhoud, verder aan kunnen vullen? Doe een zinnig voorstel. Je zou kunnen zeggen om het te decoreren met Romeinse cijfers of letters, maar ik zou kiezen om het aan te vullen met dingen die te maken hebben met Roma zelf zoals de gevleugelde Victoria of wat van de spullen waar ze op zit of haar lans of korte zwaard waar ze typerend mee is afgebeeld meestal. |
Laat de vorderingen tot nu toe door de docent beoordelen. ✅ |
6 |
Je krijgt nu van de docent twee artikelen van wetenschappers die zich met de Ara Pacis hebben beziggehouden:
Het artikel van Derksen vertelt als eerste dat ze op een stapel van wapens zit, wat wij ook hebben gezien. Het artikel vertelt ook dat het te maken heeft met vrede, wat wij ook eerder hebben benoemd. Wat ze ook erbij zeggen is dat het met de politiek van Augustus te maken heeft. Artikel Provoost geeft vrijwel dezelfde informatie als Derksen, alleen hij voegt toe dat Roma de beschermgodin van Roma was. |
7 |
Vat nu weer in één (vol)zin samen wat volgens jou de boodschap van de afbeelding is. Die kan nu anders zijn dan bij 4. De boodschap blijft nog steeds hetzelfde als eerst, Roma beeldt vrede voor Rome uit. Derksen heeft dit ook verteld en Provoost praat vooral over wat hij ziet en wie Roma is en niet over de boodschap. |
8 |
Wat vind je van het reliëf? Vind je het medium passen bij de boodschap die je gevonden hebt? Vind je het mooi? Ik vind het een mooi reliëf en ik vind dat het zeker geschikt is om de boodschap over te brengen. Ook vind ik het wel mooi en interessant hoe dat ze een incompleet iets toch compleet hebben kunnen bijmaken. |
Laat de vorderingen weer door de docent beoordelen. ✅ |
9 |
Bereid een groepspresentatie van 5 à 10 minuten voor, waarin je ‘jullie’ onderdeel van de Ara Pacis aan de klas presenteert. Zorg voor een heldere opbouw: gebruik de boodschap van 6. als conclusie en werk daar in je betoog naar toe: wat heb je uit het schema gehaald en wat uit de artikelen? Wat is je mening over de artikelen? Probeer zo helder en duidelijk mogelijk te zijn. Ben je ervan bewust dat je publiek wel wat weet over Augustus, maar dat je over jouw specifieke onderdeel niet teveel bekend kunt veronderstellen. Zorg dat ieder groepslid aan bod komt. Van iedere foto heeft de docent ook een dia. Bepaal vantevoren welke foto’s je in welke volgorde zou willen gebruiken om je betoog te illustreren. Geef dit door aan je docent. Die kan de dia’s dan in de goede volgorde klaarzetten. 👊 |
1 |
Beschrijf in je eigen woorden eerst globaal en dan in detail alles wat je ziet (Gebruik de foto’s!). Schrijf alles op. In deze afbeelding zien we drie zittende vrouwen, waarvan de middelste twee baby’s vast heeft. Hierbij zien we meerdere dieren voor hen en planten op de achtergrond. De middelste vrouw heeft een soort jurk aan. De rechter baby heeft fruit vast, ook ligt er nog wat fruit op de benen van de vrouw. Ook valt op dat de drie vrouwen allemaal met blote voeten zijn afgebeeld en dat de twee vrouwen aan de zijkant een bol kleed vast hebben. De rechter vrouw zit naast een soort draak, en de linker naast een zwaan. Op de voorgrond ligt een stier naast een lammetje dat aan het grazen is. |
2 |
Wat zou de afbeelding op het eerste gezicht voorstellen en betekenen? Doe een gok. Wetend dat de middelste vrouw Tellus moet voorstellen, lijkt deze afbeelding te gaan over bescherming van de aardbodem. |
3 |
Ga nu met behulp van het iconografisch schema (p. 21 e.v.) na wat de verschillende onderdelen van de afbeelding zouden kunnen betekenen. Als er meer mogelijkheden zijn, houd die dan zolang mogelijk allemaal open, totdat je op grond van de betekenis van andere elementen sommige weg kunt strepen. Als de afbeelding over een verhaal gaat, zoek dat verhaal dan op. Vrouwen en kinderen: teken van trouw binnen het huwelijk Tellus, planten, gewassen, granen, vruchten, dieren: welvaart, geluk en vruchtbaarheid Fabelachtig zeemonster: de zee Zwaan: de lucht Bolstaand kleed: de wind Dit kunstwerk is gemaakt in de Klassieke stijl. |
4 |
Vat je bevindingen bij 3. in één volzin samen: de boodschap van deze afbeelding. Deze afbeelding staat voor welvaart, geluk en vruchtbaarheid, waar de zee, de lucht en de wind bij helpen. |
Laat de vorderingen tot nu toe door de docent beoordelen. ✅ |
5 |
Je krijgt nu van de docent twee artikelen van wetenschappers die zich met de Ara Pacis hebben beziggehouden:
PROVOOST: ‘De rechterhelft vraagt wat meer commentaar (pl. 3). Het overbekende reliëf aan de oostkant toont ons Saturnia Tellus, Moeder Italië, gezeten op een rots. Twee kinderen spelen op haar knieën, en korenaren en papavers schieten rond haar op. Aan haar voeten rust een rund en graast een schaap. De twee jonge meisjes met bol staande kleren symboliseren de wind van de zee (vandaar het begeleidend zeemonster) en de wind van het land (zie de zwaan). Het geheel stemt dus overeen met de formule pax terra marique, vrede te land en ter zee.’ DERKSEN: ‘Het offer van Aeneas bij zijn aankomst in het Italische land wordt zo verbonden met een allegorische voorstelling van Tellus-Italia. Zij is afgebeeld - geheel volgens de voorbeelden uit de periode van de klassieke Griekse stijl - als een weelderige moederfiguur, omringd door bloemen, vruchten en dieren, en spelend met twee jonge kinderen. De beide vrouwenfiguren aan weerskanten van haar - de ene zittend op een opvliegende zwaan, de andere op een zeemonster - symboliseren de lucht en het water. Ook worden zij op grond van hun achter hun hoofd opwaaiende mantels wel geduld als ‘aurae velificantes’, personificaties van de winden, verbonden met de zee, aangeduid door het zeemonster, en met het zoete water van de rivieren, aangegeven door het riet en de omgevallen vaas met stromend water.’ Vrouwen en kinderen Provoost: komt weinig voor over kinderen. De kinderen die aan het spelen zijn worden wel vermeld, maar er wordt niet echt geen betekenis aan gegeven. Mogelijk verwijst dit wel naar Tellus die ook wel moeder aarde wordt genoemd. Dit past echter niet helemaal bij de betekenis die bij opdracht drie gevonden is. Derksen: De kinderen worden vermeld met een verwijzing naar Tellus als moederfiguur. Tellus; planten, gewassen, granen, vruchten, dieren De betekenissen van deze symbolen komen zo goed als niet voor in beide teksten. Fabelachtig zeemonster Provoost: het meisje dat op het zeemonster zit, symboliseert de wind van de zee. Beide meisjes symboliseren de wind maar het zeemonster toont aan dat het over de wind van de zee gaat. Derksen: Het vrouwenfiguur dat op het zeemonster zit, symboliseert het water. Zwaan Provoost: Het meisje dat op de zwaan zit, symboliseert de wind van het land. Dit is te zien aan de zwaan. Derksen: Het vrouwenfiguur dat op de zwaan zit, symboliseert de lucht. Bolstaand kleed Provoost: De twee meisjes met bolstaande kleden symboliseren beiden een soort wind. Derksen: de twee vrouwen aan de zijkanten worden afgebeeld als personificaties van de wind. Klassieke stijl Provoost: niet vermeld. Derksen: Tellus is afgebeeld volgens voorbeelden uit de klassieke Griekse stijl. We zijn het voor een groot deel met de artikelen eens. Sommige delen wijken een beetje af van onze interpretatie. We zullen delen uit deze teksten kunnen gebruiken om onze interpretatie uit te breiden. |
6 |
Vat nu weer in één (vol)zin samen wat volgens jou de boodschap van de afbeelding is. Die kan nu anders zijn dan bij 4. Het reliëf symboliseert vrede ter land en ter zee onder Augustus. |
7 |
Wat vind je van het reliëf? Vind je het medium passen bij de boodschap die je gevonden hebt? Vind je het mooi? Wij vinden dit reliëf mooi gemaakt. De klassieke stijl maakt de afbeelding erg mooi en er zit veel detail in. Er worden veel dingen verteld in de afbeelding maar het lijkt alsnog op een geheel zonder dat het heel druk wordt. We vinden dat het bij het medium past, zeker omdat een van de betekenissen ook vrede onder Augustus is. Het is dan ook het altaar van de vrede. |
Laat de vorderingen weer door de docent beoordelen. ✅ |
8 |
Bereid een groepspresentatie van 5 à 10 minuten voor, waarin je
‘jullie’ onderdeel van de Ara Pacis aan de klas presenteert. Zorg voor een heldere opbouw: gebruik de boodschap van 6. als conclusie en werk daar in je betoog
naar toe: wat heb je uit het schema gehaald en wat uit de artikelen? Wat is je mening over de artikelen? Probeer zo helder en duidelijk mogelijk te zijn. Ben je ervan bewust dat
je publiek wel wat weet over Augustus, maar dat je over jouw specifieke onderdeel niet teveel bekend kunt veronderstellen. Zorg dat ieder groepslid aan bod komt. Van iedere foto
heeft de docent ook een dia. Bepaal vantevoren welke foto’s je in welke volgorde zou willen gebruiken om je betoog te illustreren. Geef dit door aan je docent. Die kan de
dia’s dan in de goede volgorde klaarzetten. |
1 |
Let op: de reliëfs bevinden zich aan weerskanten van de altaaromheining. |
2 |
Wat zouden de afbeeldingen op het eerste gezicht voorstellen en betekenen? Doe een gok. |
3 |
Ga nu met behulp van het iconografisch schema (p. 21 e.v.) na wat de verschillende onderdelen van de afbeelding zouden kunnen betekenen. Als er meer mogelijkheden zijn, houd die dan zolang mogelijk allemaal open, totdat je op grond van de betekenis van andere elementen sommige weg kunt strepen. Als de afbeelding over een verhaal gaat, zoek dat verhaal dan op. 
Volgens de interpretatie van Orietta Rossini (blz. 50 en 51) staan er op de zuidelijke fries de volgende figuren:v.l.n.r.: 2 onbekende figuren, 2 lictores, 5 pontifices, 1 lictor, 1 camillus, 4 lictores, 1 onbekende man, Augustus zelf, 3 onbekende augures, 3 flamines, 1 flamen Iulialis, 1 flamen Dialis, 1 onbekende flamen, 1 flaminius lictor en 23 familieleden van Augustus (1 onbekende, Agrippa, 2 onbekenden, Gaius Caesar, Livia (Iulia), 1 onbekende, Tiberius (?), 3 onbekenden, Antonia minor, 1 onbekende, Germanicus als heel klein jongetje, Drusus, 1 onbekende, Antonia maior, Gnaeus Domitius Ahenobarbus, Domitia (?), Sextus Appuleius pater (?), Lucius Domitius Ahenobarbus en 2 onbekenden): in totaal dus 50 personen. Op de noordelijke fries staan volgens de interpretatie van diezelfde mevrouw Rossini (blz. 52 en 53) de volgende figuren: 16 familieleden van Augustus (Iullus Antonius (?), Lucius Antonius (?), 1 onbekende, Marcella maior, 1 onbekende, Iullus Antonius of Marcus Appuleius (?), Iulia minor, Octavia minor, 1 onbekende, een zoontje van Agrippa en Marcella maior, 1 onbekende, Livia (Iulia), Lucius Caesar (?), 3 onbekenden), 12quindecimviri (9 onbekenden, 1 camillus, 3 onbekenden), 6 augures (allen onbekend), 11 septemviri (6 onbekenden, 1 camillus, 4 onbekenden) en 2 lictores: in totaal dus 47 personen. Een lictor was een soort lijfwacht van hoogwaardigheidsbekleders, priesters en Vestaalse Maagden, gewapend met een fasces, een roedenbundel; pontifex is de algemene benaming voor een priester; een camillus is een jongeman van aristocratische afkomst die assisteerde bij religieuze plechtigheden (wij zouden hem waarschijnlijk een misdienaar noemen); een augur is een priester die zich bezighield met de vogelschouw; een flamen was een priester die toegewijd was aan één god: de flamen Dialis aan Jupiter, de flamen Iulialis aan de vergoddelijke Julius Caesar; een flaminius lictor is een lictor in dienst van een flamen; quindecimviri (volledgie naam: Quindecemviri Sacris Faciundis was een priestercollege van (in de eerste eeuw voor en na Christus) vijftien man dat als hoofdtaak had het raadplegen van de Sibillijnse boeken op bevel van de senaat (opvallend is dat er hier maar 12 van de 15 aanwezig zijn: dit zou erop kunnen wijzen dat drie van hen tot de familie van Augustus behoorden en dus elders op het fries staan afgebeeld); septemviri ten slotte, ook epulones genaamd, was het laagste van de vier voornaamste priestercolleges in Rome dat tot taak had om feestmaaltijden en openbare banketten bij festivals en spelen te organiseren, oorspronkelijk alleen voor Jupiter: „epulum Iovis”: (het feestmaal van Jupiter). De twee processies vormen een eenheid, zoals ook de vier reliëfs op de voor- en achterkant met elkaar te maken hebben. Beide friezen kennen een soort tweedeling: de helft bestaat uit allerlei soorten priesters, de andere helft uit de familie van Augustus, dus voor de helft een officiële stoet en voor de andere helft een semi-officiële processie. Als we de twee processies als een vervolg op elkaar opvatten (en de twee friezen dus in gedachte achter elkaar plaatsen), krijgen we het volgende beeld: de keizerlijke familie in het midden en links en rechts de vier belangrijkste priesetercolleges van Rome: nou, als dát niet benadrukt hoe vroom Augustus (en dus ook zijn familie) wel niet was, weet ik het ook niet meer. De identificatie van de karakters staat niet onbetwistbaar vast, maar wordt wel algemeen aanvaard. Het geheel doet denken aan de Panathenaea van de doorlopende fries van het Parthenon in Athene. In ieder geval moet het tafereel niet worden geïnterpreteerd als een echte processie, zoals het had kunnen gebeuren in 13 v.C., aangezien Augustus pas in 12 v.C. pontifex maximus is geworden, en het kan ook niet de processie van 9 v.C. omdat Agrippa toen al dood was, terwijl Tiberius en Drusus in dat jaar bezig waren met militaire campagnes in Illyricum (de kuststreken van Kroatië, Montenegro en Albanië) en Germanië (Duitsland en Nederland). Het is daarom een ideale politieke vertegenwoordiging, die in verband kan worden gebracht met de ernstige onzekerheden van die jaren die verband houden met de opvolging, die in 6 v.C. een tijdelijke oplossing zal vinden. |
4 |
Vat je bevindingen bij 3. in één volzin samen: de boodschap van deze afbeelding. |
Laat de vorderingen tot nu toe door de docent beoordelen. ✅ |
5 |
Je krijgt nu van de docent twee artikelen van wetenschappers die zich met de Ara Pacis hebben beziggehouden:
|
6 |
Vat nu weer in één (vol)zin samen wat volgens jou de boodschap van de afbeelding is. Die kan nu anders zijn dan bij 4. |
7 |
Wat vind je van de reliëfs? Vind je het medium passen bij de boodschap die je gevonden hebt? Vind je het mooi? |
Laat de vorderingen weer door de docent beoordelen. ✅ |
8 |
Bereid een groepspresentatie van 5 à 10 minuten voor, waarin je ‘jullie’ onderdeel van de Ara Pacis aan de klas presenteert. Zorg voor een heldere opbouw: gebruik de boodschap van 6. als conclusie en werk daar in je betoog naar toe: wat heb je uit het schema gehaald en wat uit de artikelen? Wat is je mening over de artikelen? Probeer zo helder en duidelijk mogelijk te zijn. Ben je ervan bewust dat je publiek wel wat weet over Augustus, maar dat je over jouw specifieke onderdeel niet teveel bekend kunt veronderstellen. Zorg dat ieder groepslid aan bod komt. Van iedere foto heeft de docent ook een dia. Bepaal vantevoren welke foto’s je in welke volgorde zou willen gebruiken om je betoog te illustreren. Geef dit door aan je docent. Die kan de dia’s dan in de goede volgorde klaarzetten. |
1 |
Beschrijf in je eigen woorden eerst globaal en dan in detail alles wat je ziet (Gebruik de foto’s!). Schrijf alles op. Globaal: Linker foto: Een wit vlak aan de bovenkant. 2 pilaren versierd met rozen aan de zijkanten. Een balk met spiraalvormen dwars door het midden. Het vlak onderin is versierd met een symmetrisch patroon van bloemen, planten en een paar vogelachtige vormen. Rechter foto: Een cirkel met een zon erin staat in het midden bovenaan het witte vlak. Daaronder hangt een slinger van planten die met linten aan beide kanten aan stierenhoofden zijn vastgemaakt. Onderin loopt een balk versierd met kleine gedetailleerde bogen dwars over de muur. In details: Linker foto: Het eerste wat opvalt is de dwarsbalk in het midden van het reliëf. Die is versierd met doorlopende lijnen die vierkante spiralen vormen. Deze balk komt aan beide kanten tegen pilaren. Deze pilaren zijn versierd met gedetailleerde rozenstaken. Ze komen uit de grond en gaan helemaal tot bovenaan, bij de supportstukken van het dak. Het zijn symmetrische en regelmatige patronen van rozen en bladeren. Het onderste vlak is versierd met een symmetrisch patroon van wat lijkt op klimopplanten met mooiere bloemen en meer sierlijke bladeren. Er zijn ook 2 vormen bovenaan dit vlak die lijken op vogels met gespreide vleugels. Rechter foto: In het midden bovenaan staat een zon. Onder deze zon hangt een slinger van planten die gemaakt lijkt te zijn van laurierranken. Deze slinger zit met linten aan beide zijden vastgemaakt aan de koppen van runderen. Dit lijken op gehoornde koeien of stieren. Onder dit vlak loopt een dwarsbalk die versierd is met een boogpatroon. In deze boogjes staan iets wat lijkt op bloemen met lange blaadjes in de vorm van een ovaal blad. Daaronder is een simpele structuur die naar de grond toe gaat. |
2 |
Wat zouden de afbeeldingen op het eerste gezicht voorstellen en betekenen? Doe een gok. Linker foto: De versieringen met de rozen op dit deel van de Ara Pacis symboliseren de vruchtbaarheid en overvloed van het Romeinse Rijk onder keizer Augustus. De symmetrische patronen benadrukken de harmonie en orde die zijn heerschappij bracht. Centrale bloemen en planten vertegenwoordigen het centrum van het rijk en de goddelijke aard van Augustus’ leiderschap. De gedetailleerde gravures tonen de artistieke vaardigheden van de Romeinen en hun waardering voor schoonheid en esthetiek, en ze versterken het beeld van Augustus als een bringer van vrede, welvaart, en stabiliteit. Rechter foto: De versieringen op de Ara Pacis in Rome zijn rijk aan symboliek die verwijst naar de Romeinse cultuur en de heerschappij van keizer Augustus. De guirlandes van bloemen en vruchten symboliseren overvloed, vruchtbaarheid en welvaart, en verwijzen naar de gouden eeuw van vrede onder Augustus. Linten en schedels duiden op religieuze rituelen en de goddelijke goedkeuring van Augustus’ heerschappij. De centrale bloem of zon kan symbool staan voor eeuwige wedergeboorte en de cyclische aard van het leven, en benadrukt de goddelijke aard van Augustus’ regering. Deze decoraties dragen bij aan de boodschap van de Pax Romana, het tijdperk van vrede en stabiliteit dat door Augustus werd ingeluid, en versterken het beeld van eenheid en harmonie binnen het Romeinse Rijk onder zijn leiding. |
3 |
Ga nu met behulp van het iconografisch schema (p. 21 e.v.) na wat de verschillende onderdelen van de afbeelding zouden kunnen betekenen. Als er meer mogelijkheden zijn, houd die dan zolang mogelijk allemaal open, totdat je op grond van de betekenis van andere elementen sommige weg kunt strepen. Als de afbeelding over een verhaal gaat, zoek dat verhaal dan op. Bloemenpilaren: welvaart, geluk en vruchtbaarheid Centrale bloemen en planten: centrum van het rijk, goddelijke aard van Augustus’ regering Schedels: religieuze rituelen Guirlande: overwinning en vrede Centrale zon: eeuwig standhouden van het rijk. |
4 |
Vat je bevindingen bij 3. in één volzin samen: de boodschap van deze afbeelding. De boodschap van deze afbeeldingen is dat onder Augustus’ heerschappij, de vrede is teruggekeerd in het rijk. Deze vrede moet welvaart, geluk en vruchtbaarheid brengen voor een lange tijd. |
Laat de vorderingen tot nu toe door de docent beoordelen. ✅ |
5 |
Je krijgt nu van de docent twee artikelen van wetenschappers die zich met de Ara Pacis hebben beziggehouden:
In het document (van Derksen) wordt over de guirlandes gezegd dat het de Felicitas Temporum betekent. Hiermee worden de 4 jaargetijden verenigd. Dit kan aansluitend zijn op onze interpretatie dus ik ben het er wel mee eens. De vogels tussen de plantenranken zijn zwanen. De zwanen worden met Apollo geassocieerd. Apollo staat voor schoonheid en rechtvaardigheid wat veel voorkwam in deze periode van het rijk. Wij hebben deze vogels opgemerkt in het reliëf maar wisten niet wat voor vogels het waren. Daarom konden wij ook geen betekenis voor ze vinden. Nu hebben we die wel en is het erg logisch. Het andere document geeft niet echt informatie over de symbolische betekenis van specifieke onderdelen maar meer over wat het in het geheel betekent. Het was nooit gebouwd als propaganda-instrument maar als een heilig teken van Augustus dat vrede voorstelt. |
6 |
Vat nu weer in één (vol)zin samen wat volgens jou de boodschap van de afbeelding is. Die kan nu anders zijn dan bij 4. De documenten benadrukken dat de guirlandes op de Ara Pacis de Felicitas Temporum symboliseren, waarbij de vier jaargetijden worden verenigd, en legt de associatie tussen de zwanen en Apollo uit. Het onderstreept tevens dat de Ara Pacis niet als propaganda-instrument was bedoeld, maar eerder als een heilig symbool van vrede onder Augustus. |
7 |
Wat vind je van de reliëfs? Vind je het medium passen bij de boodschap die je gevonden hebt? Vind je het mooi? 😥 |
Laat de vorderingen weer door de docent beoordelen. ✅ |
8 |
Bereid een groepspresentatie van 5 à 10 minuten voor, waarin je ‘jullie’ onderdeel van de Ara Pacis aan de klas presenteert. Zorg voor een heldere opbouw: gebruik de boodschap van 6. als conclusie en werk daar in je betoog naar toe: wat heb je uit het schema gehaald en wat uit de artikelen? Wat is je mening over de artikelen? Probeer zo helder en duidelijk mogelijk te zijn. Ben je ervan bewust dat je publiek wel wat weet over Augustus, maar dat je over jouw specifieke onderdeel niet teveel bekend kunt veronderstellen. Zorg dat ieder groepslid aan bod komt. Van iedere foto heeft de docent ook een dia. Bepaal vantevoren welke foto’s je in welke volgorde zou willen gebruiken om je betoog te illustreren. Geef dit door aan je docent. Die kan de dia’s dan in de goede volgorde klaarzetten. ✋ |
1 |
Van het eigenlijke altaar zijn maar een paar originele stukken over. Tot die stukken, die hierboven afgebeeld zijn, zul je je dus moeten beperken bij je interpretatie. |
2 |
Wat zouden de afbeeldingen op het eerste gezicht voorstellen en betekenen? Doe een gok. |
3 |
Ga nu met behulp van het iconografisch schema (p. 21 e.v.) na wat de verschillende onderdelen van de afbeelding zouden kunnen betekenen. Als er meer mogelijkheden zijn, houd die dan zolang mogelijk allemaal open, totdat je op grond van de betekenis van andere elementen sommige weg kunt strepen. Als de afbeelding over een verhaal gaat, zoek dat verhaal dan op.
Het altaar zelf bestaat uit een podium met drie treden aan elke kant, waarop een basis rust met nog eens vijf treden aan slechts één kant, waar de priester langs liep op weg naar de
offertafel. Die tafel beslaat de gehele binnenruimte en is door een smalle gang waarvan de vloer enigszins naar buiten helt gescheiden van de buitenmuur met de friezen.
De twee zijbanken hebben een pulvino (een architectonisch element in de vorm van de stam van een omgekeerde piramide, geplaatst tussen het kapiteel en de architraaf) met
plantaardige versieringen en gevleugelde leeuwen. Het altaar is versierd met vrouwelijke karakters op de sokkel, wellicht allegorieën van de provincies van het rijk, terwijl in de
bovenste fries die binnen en buiten de tafel loopt een afbeelding staat van het offer dat daar jaarlijks werd gevierd, met de Vestaalse Maagden en de pontifex maximus (binnen),
vergezeld (in het externe reliëf) door camilli, slachtpriesters en dieren bestemd voor de suovetaurilia (een offer, bestaande uit een varken, een schaap en een stier);
alleen de linkerkant van dit reliëf is goed bewaard gebleven. Op het altaar zijn de figuren in hoog reliëf aangegeven, in tegenstelling tot de reliëfs op de buitenkant van de
omheining. Dergelijke contrasten komen we o.a. ook tegen op triomfbogen, waar je panelen hebt met allegorische scènes versus scènes uit de geïdealiseerde werkelijkheid.
|
4 |
Vat je bevindingen bij 3. in één volzin samen: de boodschap van deze afbeelding. |
Laat de vorderingen tot nu toe door de docent beoordelen. ✅ |
5 |
Je krijgt nu van de docent twee artikelen van wetenschappers die zich met de Ara Pacis hebben beziggehouden:
|
6 |
Vat nu weer in één (vol)zin samen wat volgens jou de boodschap van de afbeelding is. Die kan nu anders zijn dan bij 4. |
7 |
Wat vind je van de reliëfs? Vind je het medium passen bij de boodschap die je gevonden hebt? Vind je het mooi? |
Laat de vorderingen weer door de docent beoordelen. ✅ |
8 |
Bereid een groepspresentatie van 5 à 10 minuten voor, waarin je ‘jullie’ onderdeel van de Ara Pacis aan de klas presenteert. Zorg voor een heldere opbouw: gebruik de boodschap van 6. als conclusie en werk daar in je betoog naar toe: wat heb je uit het schema gehaald en wat uit de artikelen? Wat is je mening over de artikelen? Probeer zo helder en duidelijk mogelijk te zijn. Ben je ervan bewust dat je publiek wel wat weet over Augustus, maar dat je over jouw specifieke onderdeel niet teveel bekend kunt veronderstellen. Zorg dat ieder groepslid aan bod komt. Van iedere foto heeft de docent ook een dia. Bepaal vantevoren welke foto’s je in welke volgorde zou willen gebruiken om je betoog te illustreren. Geef dit door aan je docent. Die kan de dia’s dan in de goede volgorde klaarzetten. |
1 |
Beschrijf de ligging van de Ara Pacis zoals je die op de illustratie ziet. Beschrijf ook wat er op de munt te zien is. 
Op basis van de schaduw van de obelisk kunnen we concluderen dat de hoofdingang van de Ara Pacis richting het westen staat. Dit wordt tevens ook bevestigd door andere bronnen.
De obelisk diende ook als wijzer voor een zonneklok. De Ara Pacis staat zelf aan de oostkant van de zonneklok, dus ook wel de indicator van het eind van de dag.Op de munt is een inscriptie te zien waarop staat Augustus, dit is redelijk vanzelfsprekend, aangezien het om het altaar van de vrede van Augustus gaat. Ook zien we een hoorn des overvloeds en een fabeldier, die lijkt op een soort vis/steenbok. Het fabeldier houdt een soort bal vast, dit zou de zon of de maan kunnen zijn. Wij neigen hierbij eerder naar de zon, want het gaat om een zonneklok. |
2 |
Ga nu met behulp van het iconografisch schema (p. 21 e.v.) na wat de ligging van de Ara Pacis zou kunnen betekenen. Bedenk ook welke boodschap de munt uitdraagt. Breng beide met elkaar in verband. De Ara Pacis lag naast de rivier de Tiber. De Tiber staat symbool voor vruchtbaarheid en aan alles wat de natuur mensen aanbiedt zoals voedsel, schuilplaatsen, bouwstoffen etc. Augustus wilde natuurlijk een welvarend rijk dat “vruchtbaar” was voor voorspoed. De ligging naast de Tiber kan ook gekozen zijn naar aanleiding van de ontdekking (en redding) van Romulus en Remus die achter een vijgenboom lagen met de wolvin (4b). Romulus was natuurlijk de stichter van Rome, dus misschien wilde Augustus zichzelf vergelijken met Romulus en zichzelf schetsen als iemand die ook Rome heeft opgebouwd. De Ara Pacis lag op het Marsveld. Zoals de naam al zegt was dit veld gewijd aan Mars die natuurlijk de god van de oorlog is (3.2d). Gezien de voorgeschiedenis van Augustus en zijn overwinningen op het slagveld was dit geen vreemde keuze. Een wat diepere verborgen boodschap zou te maken kunnen met de betekenis van Pax Augusta ook wel Augustus zijn vrede. Oorlog en vrede lijken tegenpolen van elkaar, maar Augustus wilde juist oorlogen zo snel mogelijk “afmaken” en terug naar vrede (3.2) en de burgers beschermen als Vader des Vaderlands (3.1b). En Mars is natuurlijk ook de vader van Romulus en Remus en dat linkt weer met de stichting van Rome. Op de munt zien wij een steenbokvis, dit hebben wij opgezocht in het iconografisch schema en dit blijkt het sterrenbeeld te zijn van Augustus. De cornucopia (hoorn des overvloeds) staat voor de welvaart, geluk en vruchtbaarheid. Dit zou kunnen betekenen dat de steenbok (Augustus zelf) dit bracht naar het Romeinse rijk. In het iconografisch schema staat een zonneklok voor dat het in de sterren geschreven staat. Dit betekent dus dat de vrede van Augustus in de sterren zou staan en dat het dus altijd zo zou moeten zijn en dat de goden er mee instemden. Romeinen hadden geen horloges, dus om de tijd te weten keken ze naar zonneklokken, doordat de zonneklok zo dicht bij de stad Rome op het Marsveld stond en een obelisk niet bepaald klein is, konden burgers gemakkelijk kijken naar de klok en daarbij naar de Ara Pacis. Burgers hadden dan geen excuus om niet te kijken naar de propaganda van Augustus. Doordat het horologium langs de Tiber en een drukke weg aan de noordzijde van de stad lag, zagen ook andere gewone Romeinen het monument. |
3 |
Vat je bevindingen bij 2. in één volzin samen: de boodschap die de ligging aan de Ara Pacis toevoegt. “De ligging van de Ara Pacis benadrukt de ideologie van Augustus; van wie hij afstamt, hoe hij het vroegere Rome terugbrengt, op welke wijzen hij Rome bevordert, waarom hij de princeps is en hoe hij niet vergeten zal worden.” |
Laat de vorderingen tot nu toe door de docent beoordelen. ✅ |
4 |
Je krijgt nu van de docent een artikel van een wetenschapper die zich met de Ara Pacis heeft beziggehouden:
A.
Provoost: „Augustus had een droom. Betekenis van de Ara Pacis” uit Kleio 15 (1985), p.37-61. In het artikel van Provoost wordt er verteld dat de Ara Pacis deel uitmaakte van een grafpark, het mausoleum en ustrinum van Augustus hoorden hier dus ook bij. Ook lag dit grafpark langs het verlengde van de via Triumphalis, de weg waarlangs veldheersers triomftochten liepen. Doordat Augustus in dit grafpark naast het Marsveld begraven was, werd hij geassocieerd met overwinning met dus als gevolg vrede. In het artikel van Derksen wordt verteld, waarom de Ara Pacis pas later werd ingewijd, dit komt door het overbrengen van de obelisk die als ‘gnomon’ of zonnewijzer fungeert. Er wordt ook verteld wat het verband is tussen de zonneklok en het altaar. Op 23 september en 23 december, dit zijn de data waarop Augustus geboren is en waarop zijn conceptie plaatsvond, raakte de schaduw precies het altaar. Wij zijn het in het algemeen erg eens met beide artikelen zo hadden we de plaatsing op het Marsveld al in onze bevindingen opgenomen, net zoals de plaatsing ten opzichte van de stad. Wel wisten wij niet dat de weg waarlangs de Ara Pacis zich bevond de triomfweg was. Wat wij wel aansnijden, maar de artikelen niet is de Tiber als mogelijk symbool van vruchtbaarheid. Dit heeft dan eventueel wel weer een connectie met de munt en de hoorn des overvloeds. Wat ook raar is, is dat Augustus’ sterrenbeeld bepaald wordt door zijn conceptiedag, in plaats van zijn geboortedag. Anders had hij nooit een steenbok kunnen zijn, zoals het iconografisch schema stelt. Wij hadden daarentegen niet gekeken naar het grote plaatje. Het mausoleum en ustrinum hadden we laten liggen, maar zijn erg belangrijk om naar te kijken bij een analyse van de ligging. |
5 |
Stel nu de boodschap van 3. bij als je dat nodig vindt. De boodschap blijft voor ons nog steeds hetzelfde na het bestuderen van het artikel. |
6 |
Welke aspecten van de ligging van de Ara Pacis komen nog meer aan de orde in het artikel? Selecteer één of twee aspecten die je belangrijk genoeg vindt om ook aan je klasgenoten te melden. De betekenis van de dagen dat de schaduw op het altaar wijst komen in het artikel voor, hier hadden wij niet aan gedacht, maar is wel belangrijk om te laten weten aan onze klasgenoten, daarnaast is het grotere geheel van het grafpark erg belangrijk, het is daarmee ook een reden dat de Ara Pacis pas na vier jaar is ingewijd met name door de obelisk. Ook vinden wij het belangrijk om de ligging van de Ara Pacis bij het Marsveld aan te tonen, dit stond zowel in het artikel als in onze bevindingen. |
Laat de vorderingen weer door de docent beoordelen. ✅ |
7 |
Bereid een groepspresentatie van 5 à 10 minuten voor, waarin je ‘jullie’ onderdeel van de Ara Pacis aan de klas presenteert. Zorg voor een heldere opbouw: gebruik de boodschap van 6. als conclusie en werk daar in je betoog naar toe: wat heb je uit het schema gehaald en wat uit de artikelen? Wat is je mening over de artikelen? Probeer zo helder en duidelijk mogelijk te zijn. Ben je ervan bewust dat je publiek wel wat weet over Augustus, maar dat je over jouw specifieke onderdeel niet teveel bekend kunt veronderstellen. Zorg dat ieder groepslid aan bod komt. Van iedere foto heeft de docent ook een dia. Bepaal vantevoren welke foto’s je in welke volgorde zou willen gebruiken om je betoog te illustreren. Geef dit door aan je docent. Die kan de dia’s dan in de goede volgorde klaarzetten. We hebben een powerpoint voorbereid met de uitgewerkte opdrachten en dat gaan we presenteren aan onze klas. 👏 |
De Ara Pacis werd in 1938 in een glazen hal gezet (niet meer oost-west gericht, maar noord-zuid); in 2006 werd deze vervangen door een nieuw gebouw van de Amerikaanse architect Richard Meier (* 1934). Het aardige van deze nieuwe hal is dat er een benedenverdieping is, waar vaak aardige tentoonstellingen plaatsvinden, die over iets heel anders gaan dan over de Ara Pacis; van 17 december 2019 tot 3 mei 2020 bijvoorbeeld een tentoonstelling over Sergio Leone, al heb ik bepaalde redenen om aan te nemen dat die tentoonstelling niet tot 3 mei 2020 heeft geduurd 😥 |
Sergio Leone (* 1929 , † 1989) was een wereldberoemd regisseur van vooral zogeheten „spaghettiwesterns” (zoals
„Per un pugno di dollari” (=„A Fistful of Dollars”),
„Per qualche dollaro in più” (=„For a Few dollars More”),
„Il buono, il brutto, il cattivo” (=„The Good, the Bad and the Ugly”),
„C’era una volta il West” (=„Once Upon a Time in the West”)) en de gangsterfilm
„C’era una Volta in America” (=„Once Upon a Time in America”).
Deze films zijn vooral ook beroemd geworden door de iconische muziek van Ennio Morricone (* 1928 , † 2020). |
De huidige plek van de Ara Pacis: tussen Tiber en het Mausoleum van Augustus. |
| Terug naar de Romereis 2024. |
| Naar de Situs Educationis Classicae Cultaeque. |
| Naar de Situs Classicus. |
|